Κιουταχής, Μεχμέτ Ρεσίτ

(Γεωργία 1780 – Σεβάστεια 1839). Τούρκος αρχιστράτηγος και μέγας βεζίρης της Υψηλής Πύλης. Θεωρείται ένας από τους ικανότερους στρατιωτικούς της Οθωμανικής αυτοκρατορίας. Ήταν γιος ορθόδοξου ιερέα και, έφηβος ακόμη, αιχμαλωτίστηκε και οδηγήθηκε σκλάβος στο σαράι του σουλτάνου Μαχμούτ B’, του οποίου κατόρθωσε να κερδίσει την εύνοια. Το 1809 έγινε βαλής (νομάρχης) της Κιουτάχειας, από την οποία πήρε και το προσωνύμιο Κιουταχής. Το 1820, πήρε μέρος στην εκστρατεία του σουλτάνου εναντίον του αποστάτη Αλή πασά των Ιωαννίνων. Μετά την εκστρατεία αυτή ο Κ. έγινε διοικητής των Τρικάλων και το 1821 κατέπνιξε την εξέγερση των Αγράφων. Αργότερα νίκησε στη μάχη του Πέτα το σώμα των φιλελλήνων, οι οποίοι πολεμούσαν εθελοντικά για την Επανάσταση. Ύστερα από τις επιτυχίες του αυτές η Υψηλή Πύλη τον διόρισε σερασκέρη (αρχηγό στρατιάς) στη Ρούμελη και του ανέθεσε την ηγεσία των στρατευμάτων που είχαν σταλεί για να καταπνίξουν την Επανάσταση. Ο Κ. στράφηκε πρώτα στη δυτική Ελλάδα και πολιόρκησε το Μεσολόγγι. Είχε καυχηθεί στον σουλτάνο ότι θα καταλάμβανε την πόλη και, μάλιστα, για να τον πείσει, είχε δηλώσει ότι σε περίπτωση αποτυχίας του ήταν έτοιμος να τον αποκεφαλίσουν. Οι πρώτες ωστόσο απόπειρές του ήταν αποτυχημένες και αναγκάστηκε να συνεργαστεί με τον κατοπινό αντίπαλό του Ιμπραήμ, πασά της Αιγύπτου. Η συνεργασία αυτή υποχρέωσε τη φρουρά της πόλης να επιχειρήσει την ηρωική Έξοδο στις 10 Απριλίου 1826. Στη συνέχεια στράφηκε στην Αθήνα και πολιόρκησε την Ακρόπολη, όπου είχαν καταφύγει οι υπερασπιστές της πόλης. Την κατέλαβε ύστερα από συνθηκολόγηση των πολιορκημένων της και με την παρέμβαση του Άγγλου στρατηγού Τσορτς και του Γάλλου πλοίαρχου Λεμπλάν, η οποία αποσκοπούσε στη διάσωση των μνημείων. Στον Ρωσοτουρκικό πόλεμο ο Κ. διορίστηκε μέγας βεζίρης, αλλά ηττήθηκε από τον Ρώσο ναύαρχο Ντιέβιτζ και υπέγραψε την ιστορική συνθήκη της Αδριανούπολης. Στη συνέχεια πολέμησε εναντίον του Ιμπραήμ πασά, αλλά στη διάρκεια μιας σκληρής μάχης στο Ικόνιο αιχμαλωτίστηκε από τους Αιγυπτίους. Περίπου έναν χρόνο αργότερα, με τη μεσολάβηση της Ρωσίας και ύστερα από την προσφορά πολλών δώρων και ανταλλαγμάτων, ο Κ. απελευθερώθηκε. Τυπικά διατήρησε το αξίωμα του μεγάλου βεζίρη, στην ουσία όμως κυβερνούσε πλέον ο Χοσρέφ πασάς. Το 1839 σημειώθηκε εξέγερση των Κούρδων και ο Κ. ανέλαβε να την καταστείλει. Στη διάρκεια της εκστρατείας αυτής προσβλήθηκε από εγκεφαλίτιδα και πέθανε.